Start of Main Content

عبدالحسین سرداری: یک ایرانی در دوران هولوکاست

An Iranian Hero of the Holocaust
نسخه كامل

عبدالحسین سرداری، قهرمان ایرانی هولوکاست

سعید امامی، معاون امنیتی وزارت اطلاعات ایران: رقم واقعی کشته شدگان در هولوکاست۲۵۰٬۰۰۰ نفر بوده و رقم ۶٬۰۰۰٬۰۰۰ یهودی کشته شده «جفنگ» است.

محمود احمدی نژاد، رییس جمهور سابق ایران:  امروز افسانه ای درست کرده اند به نام کشتار یهودیان و این را از اصل خدا، دین و پیامبران هم بالاتر می گیرند.

آیت الله خامنه ای، رهبر ایران: امروز در بسیاری از كشورهای غربی كسی جرأت ندارد كه واقعه‌ مجهول‌الحال هولوكاست را زیر سؤال ببرد.

از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون، هزاران محقق  در سراسر جهان درباره تعداد یهودیان اروپایی که نازی ها و متحدین آنها در اروپا کشتند تحقیق کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که شش میلیون یهودی در هولوکاست کشته شدند.

انكار هولوكاست توسط مقامات دولت ایران به ویژه رهبر جمهورى اسلامى، و همچنین برگزاری مسابقه کاریکاتور هولوکاست که این جنایت تاریخی را مورد تمسخر قرار می دهد، باعث شده که تصویری منفی از ایران و ایرانی ها در جهان ارائه شود و نقش مهمی که بسیاری از ایرانی ها در کمک به قربانیان و بازماندگان هولوکاست ایفا کردند را تحت الشعاع قرار دهد. در سال ۱۳۲۱ در حالی که آلمان نازی در حال از بین بردن یهودیان در اروپا بود, ایران به تعداد زیادی کودک یهودی لهستانی پناه داد. همزمان عبدالحسین سرداری, یک دیپلمات ایرانی در پاریس به تعداد زیادی یهودی ایرانی و غیر ایرانی را از طریق صدور گذرنامه ایرانی کمک کرد.

در دهه های بیست و سی میلادی قرن بیستم‪,‬ پاریس مقصدی جذاب برای ایرانی ها بود. صد ها ایرانی یهودی نیز در فرانسه به کار و تحصیل مشغول بودند.

فریبرز مختاری  نویسنده کتاب "در سایه شیر" درباره عبدالحسین سرداری: من در کتابم عکسهایی هست که اینها با هم نوروز را مثلا به طور خیلی مفصل جشن می گرفتند، سیزده به در می رفتند با هم واز عکسها نشون میده که خانه ها و وضع زندگیشان خیلی خوب بوده.بسیاری از اینها مغازه داشتند برخی از اینها البته در کار تجارت احتیاجی به مغازه نداشتند اما اونهایی که فروشنده ر بودند یا فروشنده لوازم آنتیک بودند انها مغازه هایی داشتند. بعضی ها مغازه هایشان  خیلی مجلل و بزرگ بود.

در اردیبهشت ۱۳۱۹، هشت ماه پس از شروع جنگ جهانی دوم، نیروهای آلمان نازی به فرانسه حمله و بخشهای شمالی این کشور از جمله پاریس را اشغال کردند و اداره امور شمال فرانسه را در دست گرفتند. به همین دلیل سفیر ایران از پاریس خارج شد و عبدالحسین سرداری، یکی از دیپلماتهای سفارت وظایف او را به عهده گرفت. یکی از اولین اقدامات سرداری کمک به یهودیان ایرانی از طریق صدور گذرنامه های جدیدی بود که در آنها مذهب افراد قید نشده بود.

چیندین سال بعد درمصاحبه ای دوستانه ابراهیم مرادی, یکی از یهودی های نجات یافته, روزی را به خاطر آورد که وزارت امور خارجه ایران سرداری را به ایران فراخواند، اما او تقاضا کرد تا ماموریتش در پاریس تمدید شود .

ابراهيم مرادی: دولت ایران به او گفت که برگردد ایران. اما سرداری گفت که نمی توانم تعدادی یهودی ایرانی را رها کنم. خیلی فعال بود. خیلی.

از زمان روی کار آمدن هیتلر در آلمان در سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۰ نازی ها عمدتا به اذیت و آزار یهودی ها و غارت و مصادره اموال آنها می پرداختند, اما در در دی ماه سال ۱۳۲۰ در ویلایی در منطقه وانسی، در حومه شهر برلین، نازی ها تصمیم گرفتند که بر اساس طرح "راه حل نهایی" یهودی ها را از طریق اعدام دسته جمعی و بر پا کردن اتاقهای گاز در کمپهای مختلف به طور سیستماتیک ریشه کن کنند.

فريبرز مختاری: یهودیان اروپایی  واقعا اطلاع نداشتند که واقعا وضعشان در خطر هست یا جانشان در خطر هست. فکر می کنم که آقای سرداری از اوائل کار بو برده بود که نازی ها قابلیت چه نوع کارهایی را دارند. بعد از اینکه ایرانی ها گذرنامه گرفتند و آن مدارک خود را گرفتند به سرداری پیشنهاد کردند- تقاضا کردندواقعا- که برای همکارانشون، برای دوستانشون، برای همسرانشان که ممکن بود ایرانی نباشند هم گذرنامه صادر بشود و در اینجاست که آقای سرداری فراتر از قانون عمل کرد.

همزمان با صدور گذرنامه, سرداری برای ایرانی ها و غیر ایرانی های یهودی امان نامه هایی را نیز امضا کرد. با وجود این که همه یهودی ها از یک نژاد نیستند, نازی ها ادعا می کردند که یهودی ها از نژادی پست و دشمن هستند و باید از بین بروند. سرداری تلاش کرد که در این امان نامه ها ثابت کند که ایرانی های یهودی به نژاد دشمن تعلق ندارند. در این امان نامه که از طرف کمیسیون مسئول امور یهودی ها در فرانسه صادر شده بود, سرداری شهادت میدهد که ابراهیم مرادی یهودی نیست بلکه "جگوت" است. به گفته او جگوتها اقلیتی یهودی مذهب هستند ولی از نظر نژادی یهودی نیستند و در ایران از حقوقی مساوی با مسلمانها برخوردارند.

ابراهیم مرادی شاهد بود که چگونه یکی از این امان نامه ها جان یک یهودی روس را نجات داد.

ابراهيم مرادی: سرداری شهادت داد که آن دکتر روس جگوت بود. او (دکتر روسی) زمانی که (در ایست بازرسی) ارتش آلمان آن نامه را نشان داد, او نجات یافت.

در تمام دوران جنگ, سرداری  بدون هیچ چشم داشتی سعی کرد جان و حتی مال یهودی ها را نجات دهد.

فريبرز مختاری: با یکی از فامیلهایی که در اون زمان در فرانسه یک مغازه آنتیک فروشی داشتند به اسم ساسون... و فرزندشون  به من گفت که تا خبر این رسید که نازی ها دارند به آنجا می رسند پدر ایشان با سرداری تماس گرفت و سرداری با نهایت خوشرویی به ایشان پیشنهاد داد  که تمام چیزهایی را که ایشان فکر می کنند در خطر از دست رفتن هستند در زیر زمین نمایندگی ایران بگذارند و اگر جا نشد آنها را در کاراژ منزل ایشون مخفی کنند تا اینکه آلمانها از فرانسه خارج شدند. و روزی که آلمانها از فرانسه خارج شدند سرداری به منزل این آقا میرود آقای ساسون میره و در میزنه و میگه اینها رفتند حالا اگر دلتان می خواهد بیایید اشیاء خودتان را ببرید.

مصاحبه کننده: آیا سرداری هیچ وقت از شما یا از افراد دیگر خواست که بهش پول بدهید یا به او کمکی بکنید؟ ابراهيم مرادی: هرگز. هرگز.

عبدالحسین سرداری تا زمان فوتش در سال ۱۳۶۰ در انگلستان هرگز درباره فداکاری های خود صحبت نکرد و فقط گفت که وظیفه اش را انجام داده است. آگاهی از کمکهای او و صد ها ایرانی دیگر به یهودی های ایرانی، لهستانی و دیگر ملیتها در زمان جنگ جهانی دوم تصویری  انسانی و بشر دوستانه از ایران و ایرانی ها ترسیم می کند. تصویری که دولت و مقامات ایران آن را مخدوش کرده اند.

شرح مختصر: انکار هولوکاست توسط مقامات ایرانی، به خصوص توسط رهبر، آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه‌ای، نقش مهم ایرانیان را در یاری رساندن به قربانیان و بازماندگان هولوکاست تحت الشعاع قرار داده و یک  تصویر منفی از ایران و ایرانیان در سراسر جهان به نمایش گذاشته است. از سال ۱۹۴۲، ایران شروع به پذیرش بیش از ۱۱۶،۰۰۰ پناهنده‌ی لهستانی که برخی از  آنها یهودیان گریخته از اشغال شوروی و آلمان بودند، کرد. عبدالحسین سرداری، دیپلمات ایرانی که در پاریس زندگی می‌کرد، تعداد زیادی گذرنامه برای ایرانیان و یهودیان غیر ایرانی صادر کرد تا شاید آنها را در برابر  آزار و شکنجه‌ی نازی‌ها حفظ کند. برای اطلاع بیشتر از نقش ارزشمند ایران در دوران هولوکاست،  این فیلم را نگاه کنید. پیوند های مرتبط

انکار هولوکاست: نمایشگاه کاریکاتور هولوکاست ایران

عبدالحسین سرداری

ایران در دوران جنگ جهانی دوم

پناهندگان لهستانی در ایران، در دوره جنگ جهانی دوم

Also in English