Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO) przy wsparciu Amerykańskiego Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie opracowało scenariusze lekcji dla polskich szkół średnich na podstawie wystawy muzeum pt. „Byli sąsiadami. Ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady.”
Wprowadzenie do pracy z wystawą
pomoc dydaktyczna
Materiał pokazuje, jak wykorzystywać wystawę „Byli sąsiadami” jako wsparcie dydaktyczne w edukacji o Holokauście. Prezentuje dobre praktyki, a także metody radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w klasie, także w związku ze współczesnymi kontekstami edukacji o Zagładzie.
Postawy wobec antysemityzmu i Holokaustu
scenariusz lekcji
Lekcja z zakresu historii, edukacji obywatelskiej i etyki poświęcona analizie ludzkich postaw wobec prześladowań i Zagłady. Uczniowie zastanowią się nad źródłem różnych postaw i ich wpływem na wybory jednostek podczas Zagłady. Zajęcia pokazują, do jakich konsekwencji prowadzi bierność wobec niesprawiedliwości i kształtują postawę sprzeciwu wobec dyskryminacji.
Materiały edukacyjne
Postawy nie-Żydów podczas Holokaustu. Przykłady z historii i poezji
scenariusz lekcji
Lekcja języka polskiego łączy analizę postaw wobec Żydów w czasie II wojny światowej z interpretacją tekstów poetyckich. Uczniowie uczą się rozróżniać postawy od zachowań, poznają kanoniczne wiersze o Zagładzie oraz odczytują ich ukryte sensy. Zajęcia pokazują, jak literatura i świadectwa historyczne wzajemnie się uzupełniają, pomagając lepiej zrozumieć konsekwencje wyborów podejmowanych w obliczu Holokaustu.
Materiały edukacyjne
Emocje i zachowania w ekstremalnych sytuacjach
scenariusz warsztatów
Warsztat przybliża mechanizmy emocjonalne towarzyszące trudnym wydarzeniom. Uczniowie analizują fizyczne i psychiczne reakcje na sytuacje graniczne oraz ich wpływ na decyzje i działania. Zajęcia pozwalają lepiej zrozumieć, z czego wynikało różne postępowanie ludzi w obliczu i wobec Zagłady – od obojętności i współpracy z oprawcami po aktywne niesienie pomocy. Zalecamy przeprowadzenie warsztatu przez pedagoga lub psychologa szkolnego.
Jednostka a zbiorowość wobec Zagłady
scenariusz lekcji
Lekcja z zakresu historii i edukacji obywatelskiej koncentruje się na psychologicznych mechanizmach wpływających na ludzkie zachowania. Uczniowie analizują przykłady z czasów Zagłady, rozważając znaczenie napięcia między jednostką a zbiorowością w dokonywaniu wyborów w sytuacjach granicznych. Zajęcia rozwijają umiejętność krytycznego spojrzenia na motywacje i decyzje podejmowane w obliczu Holokaustu.
Pamięć i wybory – postawy wobec Holokaustu w okupowanej Polsce z perspektywy lokalnej
scenariusz realizacji projektu młodzieżowego
Projekt młodzieżowy angażuje uczniów w badanie losów społeczności żydowskiej z najbliższej okolicy oraz analizę postaw przedstawicieli lokalnej społeczności wobec Holokaustu. Uczniowie przyglądają się motywacjom i konsekwencjom ludzkich decyzji, a zadanie projektowe polegać będzie na stworzeniu tablicy wystawowej prezentującej lokalne historie z czasów Holokaustu.
Postawy wobec Holokaustu w różnych krajach Europy
karty pracy
Materiał wspierający lekcje historii pozwala poznawać postawy i zachowania wobec ludności żydowskiej podczas Holokaustu w różnych krajach Europy. Uczniowie badają okoliczności kształtowania się różnorodnych postaw oraz poznają okoliczności wyborów, jakich dokonywali ludzie podczas II wojny światowej.
Materiały edukacyjne
Przejawy dyskryminacji i ich eskalujący charakter
scenariusz lekcji
Lekcja z zakresu historii, etyki i godziny wychowawczej wprowadza w mechanizmy dyskryminacji prowadzące do Zagłady. Uczniowie analizują konsekwencje antysemickiej polityki III Rzeszy oraz inne historyczne przykłady systemowych działań dyskryminacyjnych. Zajęcia rozwijają krytyczne myślenie i pozwalają zrozumieć mechanizmy psycho-społeczne, które umożliwiają eskalację prześladowań.
Materiały edukacyjne
Wpływ propagandy na zachowania społeczne
scenariusz lekcji
Lekcja z zakresu historii i edukacji obywatelskiej ma na celu pokazanie, jak propaganda III Rzeszy kształtowała postawy społeczne i wpływała na ludzkie wybory. Uczniowie rozpoznają przykłady zachowań wobec grup mniejszościowych, które wynikały m.in. z działań propagandowych oraz rozwijają krytyczne spojrzenie na nacisk społeczny i manipulację przekazem – zarówno w kontekście historycznym, jak i współczesnym.